Pozbawienie władzy rodzicielskiej następuje na mocy orzeczenia sądu rodzinnego w sytuacji gdy (...)

Władza rodzicielska jest to ogół praw  i obowiązków rodziców względem dziecka. Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka. Zasadą jest, że władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. Przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego przewidują jednak sytuacje, gdy jeden z rodziców albo oboje rodzice są pozbawiani władzy rodzicielskiej. Pozbawienie władzy rodzicielskiej następuje na mocy orzeczenia sądu rodzinnego w sytuacji gdy:

a) zachodzi trwała przeszkoda w wykonywaniu władzy rodzicielskiej,

b) rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej,

c) rodzice w sposób rażący zaniedbują obowiązki względem dziecka.

Do pozbawienia rodzica władzy rodzicielskiej wystarczające jest, gdy zaistnieje jedna z opisanych wyżej przesłanek. Należy pamiętać, że pozbawienie władzy rodzicielskiej jest najsurowszym środkiem ingerencji sądu w strefę uprawnień rodzicielskich i zawsze zmierza do ochrony interesów dziecka.

W praktyce najczęstszą przyczyną pozbawienia władzy rodzicielskiej jest rażące zaniedbanie obowiązków względem dziecka.  Jako przykład można podać sytuacje, gdy rodzice nadużywają alkoholu i wszczynają awantury, w trakcie których cierpi dobro dziecka. Innym przykładem może być porzucenie dziecka lub dopuszczenie do istotnych zaniedbań wychowawczych, np. nieposyłanie do szkoły, brak dbania o wyżywienie czy higienę dziecka. W orzecznictwie sądowym wskazuje się, że zaniedbywanie dziecka może polegać na całkowitym zerwaniu więzi z dzieckiem, uchylaniu się od świadczeń alimentacyjnych i braku zainteresowania losem dziecka.

 Przykład:

Anna rozwiodła się z Andrzejem w 2020 roku. Para ma wspólne małoletnie dziecko. W wyroku rozwodowym sąd pozostawił władzę rodzicielską obojgu rodzicom, ale ustalił miejsce pobytu małoletniego dziecka przy matce. Od czasu rozwodu ojciec praktycznie zaprzestał utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Nie łoży również na jego utrzymanie. Sporadyczne kontakty wyglądają w ten sposób, że ojciec zabiera dziecko na kilka godzin i oddaje je w tym czasie pod opiekę konkubinie, a sam spożywa alkohol. Ojciec nie współuczestniczy w wychowaniu dziecka i nie udziela matce żadnej pomocy w tym zakresie.

W powyżej przedstawionej sytuacji istnieją podstawy do tego, aby Anna wystąpiła do sądu z wnioskiem o pozbawienie Andrzeja władzy rodzicielskiej nad dzieckiem.

Wniosek o pobawienie władzy rodzicielskiej musi spełniać wymogi formalne przewidziane przepisami prawa. We wniosku należy wskazać dowody, przemawiające za uwzględnieniem wniosku. Postępowanie zmierza do ustalenia, czy spełnione zostają przesłanki przemawiające za pozbawieniem władzy rodzicielskiej jednego z rodziców. Sąd przesłuchuje rodziców małoletniego dziecka, świadków, dopuszcza dowody z dokumentów, często korzysta także z opinii Opiniodawczego Zespołu Sądowych Specjalistów.

Jakie konsekwencje rodzi pozbawienie władzy rodzicielskiej?

Rodzic pozbawiony władzy rodzicielskiej nie może podejmować żadnych decyzji dotyczących dziecka, reprezentować dziecka ani zarządzać majątkiem dziecka. Jeżeli jeden z rodziców zostanie pozbawiony władzy rodzicielskiej, to drugi rodzic posiadający pełnię władzy może samodzielnie podejmować decyzje związane z wychowaniem dziecka, bez konieczności informowania i uzyskiwania zgody rodzica, którego pozbawiono władzy rodzicielskiej. Należy jednak pamiętać, że rodzic, którego pozbawiono władzy rodzicielskiej ma w dalszym ciągu:

a) obowiązek łożenia na dziecko (obowiązek alimentacyjny),

b) prawo do kontaktów z dzieckiem, chyba, że zostanie tego prawa pozbawiony (kontakty z dzieckiem są niezależne od władzy rodzicielskiej).

W razie pytań lub wątpliwości związanych z powyższą tematyką, a także w sytuacji gdy potrzebujecie Państwo pomocy prawnej z zakresu prawa rodzinnego, karnego oraz gospodarczego zapraszam do kontaktu. Zapraszam także do zapoznania się z innymi artykułami, związanymi z tematyką rodzinną, gospodarczą (kredyty frankowe) oraz karną, umieszczonymi na mojej stronie internetowej.

Adwokat Tomasz Jaroszewicz

Kancelaria Adwokacka w Białymstoku

ul. Żurawia 35, 15-540 Białystok

tel. 883 933 850