Odpowiedzialność karna za przestępstwo podrobienia, przerobienia lub użycia dokumentu podrobionego/przerobionego uregulowana została w art. 270 § 1 kodeksu karnego. 

Odpowiedzialność karna za przestępstwo podrobienia, przerobienia lub użycia dokumentu podrobionego/przerobionego uregulowana została w art. 270 § 1 kodeksu karnego. Zgodnie z tym przepisem „Kto, w celu użycia za autentyczny, podrabia lub przerabia dokument lub takiego dokumentu jako autentycznego używa,podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5”.

Przedmiotem chronionym przy przestępstwie z art. 270 § 1 kodeksu karnego jest wiarygodność dokumentów. Sprawca odpowiada zarówno za podrobienie, przerobienie jak też użycie przerobionego lub podrobionego dokumentu.

Podrobienie dokumentu jest to nic innego jak, "sporządzenie dokumentu polegające na zachowaniu pozorów, że dokument pochodzi od innej osoby" (wyr. SN z 27.11.2000 r., III KKN 233/98). Jako przykład można tu podać podpisanie się pod dokumentem, np. umową cudzymi danymi (imieniem, nazwiskiem).

Podpisanie się na dokumencie za zgodą osoby, w imieniu której się podpisujemy, nie wyłącza bezprawności takiego zachowania. Należy zatem pamiętać, że nawet jeżeli podpisujemy w dobrych intencjach dokument imieniem i nazwiskiem żony, syna lub innej bliskiej osoby i nawet jeżeli robimy to za jej zgodą to i tak w rozumieniu przepisów prawa karnego popełniamy przestępstwo, za które przewidziana jest odpowiedzialność karna. Zgoda osoby za którą się podpisujemy może jedynie zmniejszyć stopień społecznej szkodliwości czynu.

Przerobienie dokumentu polega z kolei na dokonaniu zmian w dokumencie autentycznym przez osobę nieuprawnioną, w tym również dopisaniu dodatkowej treści (wyr. SN z 27.11.2000 r., III KKN 233/98).

Użycie przerobionego lub podrobionego dokumentu jako autentycznego oznacza posłużenie się nim zgodnie z jego funkcją, np. w obrocie prawnym, przedstawienie dokumentu w urzędzie, instytucji itp.

Przestępstwo określone w art. 270 § 1 kodeksu karnego może być popełnione wyłącznie umyślnie. O ile ciężko sobie wyobrazić, aby ktoś podrabiał lub przerabiał dokument nieumyślnie, o tyle jak najbardziej możliwe jest posłużenie się dokumentem przerobionym lub podrobionym nieumyślnie. W takiej sytuacji nie mamy do czynienia z przestępstwem. Jako przykład można podać sytuację, gdy ktoś kupuje używany samochód i otrzymuje od sprzedawcy podrobione dokumenty, a następnie te dokumenty przedstawia w urzędzie, aby auto zarejestrować. Kupujący nie ma świadomości, że otrzymał od sprzedającego fałszywe dokumenty, a zatem przedstawiając je w urzędzie nie popełnia przestępstwa, ponieważ działa nieumyślnie.

Jaka kara grozi za podrobienie/przerobienie dokumentu lub użycie takiego dokumentu?

Ustawodawca przewidział, że za podrobienie lub przerobienie dokumentu lub użycie takiego dokumentu jako autentycznego grozi grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.W wypadku mniejszej wagi, sprawcapodlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Takie uregulowanie odpowiedzialności karnej oznacza, że w tego typu przestępstwach, przy spełnieniu pozostałych przesłanek, możliwe jest warunkowe umorzenie postępowania karnego, co dla wielu osób ma kluczowe znaczenie, ponieważ w takiej sytuacji sprawca pomimo, że uznano jego winę, w dalszym ciągu w świetle prawa pozostaje niekarany. Wyrok warunkowo umarzający postępowanie nie jest bowiem wyrokiem skazującym.

Należy pamiętać, że odpowiedzialność karna grozi sprawcy tylko wówczas, jeżeli przerabia lub podrabia dokument w celu użycia za autentyczny lub jako autentycznego takiego dokumentu używa. Nie ponosi odpowiedzialności karnej zatem ktoś, kto przerabia lub podrabia dokument w innym celu niż w celu użycia takiego dokumentu jako autentycznego.

W przypadku, gdy dotknęły Państwa problemy natury karnej,  warto skontaktować się z adwokatem specjalizującym się w prowadzeniu spraw karnych. Doświadczony adwokat wytłumaczy Państwu w jakiej sytuacji się znaleźliście oraz jakie są możliwości rozwiązania problemów prawnych, z którymi się borykacie, a także w razie potrzeby będzie reprezentował Państwa interesy w trakcie całego procesu karnego.

W razie pytań lub wątpliwości związanych z powyższą tematyką, a także w sytuacji gdy potrzebujecie Państwo pomocy prawnej zapraszam do kontaktu. Specjalizuję się w prowadzeniu spraw karnych (obrona osób oskarżonych, reprezentacja osób pokrzywdzonych), spraw rodzinnych (rozwody, alimenty, kontakty z dziećmi, władza rodzicielska) oraz spraw gospodarczych (kredyty frankowe, sprawy o zapłatę). Zapraszam także do zapoznania się z innymi artykułami, związanymi z tematyką karną, rodzinną, gospodarczą (sprawy frankowe) umieszczonymi na mojej stronie internetowej.

Adwokat Tomasz Jaroszewicz

Kancelaria Adwokacka w Białymstoku

ul. Żurawia 35, 15-540 Białystok

tel. 883 933 850