Przestępstwo z art. 178a § 1 kodeksu karnego zagrożone jest karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. 

Odpowiedzialność karna za jazdę w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem narkotyków została uregulowana w art. 178a kodeksu karnego. W myśl art. 178a § 1 kodeksu karnego „Kto, znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym,podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.”

Przedmiotem ochrony tego przepisu jest szeroko pojęte bezpieczeństwo w ruchu lądowym, wodnym i powietrznym. W zdecydowanej większości przypadków przepis ten dotyczy kierowania samochodem w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego. Niemniej jednak takie zachowania jak np. pływanie łodzią z silnikiem spalinowym czy też pilotowanie samolotu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego również będą podlegać ocenie prawnej z punktu widzenia tego przepisu.

Co oznacza pojęcie „stan nietrzeźwości” użyte w art. 178a kodeksu karnego?

Pojęcie stanu nietrzeźwości zostało uregulowane w art. 115 § 16 kodeksu karnego. W myśl tego przepisu stan nietrzeźwości zachodzi, gdy:

1)  zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość lub

2) zawartość alkoholu w 1 dm³ wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość.

Jeżeli zatem sprawca został zatrzymany na gorącym uczynku przez policję i przeprowadzone badania wykazują mniejsze wartości niż przedstawione powyżej, tj. np. zawartość alkoholu we krwi wynosi np. 0,4 promila lub zawartość alkoholu w 1 dm³ wydychanego powietrza wynosi np. 0,22 mg, wówczas nie mamy do czynienia z przestępstwem określonym w art. 178a kodeksu karnego, a jedynie z wykroczeniem opisanym w art. 87 kodeksu wykroczeń, tzw. jazdą w stanie po użyciu alkoholu lub środka odurzającego. 

Co grozi za jazdę samochodem w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego?

Za popełnienie przestępstwa z art. 178a § 1 kodeksu karnego ustawodawca przewidział karę grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Dodatkowo nie można zapomnieć o obligatoryjnym zakazie prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych orzekanym przez sąd na okres co najmniej 3 lat. Jest to środek karny, który sąd orzeka za każdym razem, gdy skazuje za przestępstwo z art. 178a § 1 kodeksu karnego. Ponadto, w razie skazania za to przestępstwo sąd orzeka wobec sprawcy świadczenie pieniężne w kwocie co najmniej 5 000 zł. Pieniądze te orzekane są na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.

Przewidziana przez ustawodawcę wysokość kary, tj. do 2 lat pozbawienia wolności powoduje, że w przypadku przestępstwa z art. 178a § 1 kodeksu karnego istnieje możliwość warunkowego umorzenia postępowania karnego przez sąd orzekający w sprawie. 

Kwalifikowana postać przestępstwa (art. 178a § 4 kodeksu karnego)

W art. 178a § 4 kodeksu karnego ustawodawca przewidział kwalifikowaną postać przestępstwa prowadzenia pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego. W myśl tego przepisu  „Jeżeli sprawca czynu określonego w  art. 178a § 1 był wcześniej prawomocnie skazany za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego albo za przestępstwo określone w art. 173, 174, 177 lub art. 355 § 2 popełnione w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego albo dopuścił się czynu określonego w § 1 w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych orzeczonego w związku ze skazaniem za przestępstwo,podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.”

Przepis z art. 178a § 4 kodeksu karnego ma zastosowanie przy tzw. „recydywie”, a więc dotyczy sytuacji, gdy osoba była poprzednio skazana za przestępstwo prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego lub też popełniła czyn z art. 178a § 1 w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych orzeczonego w związku ze skazaniem za przestępstwo.

W sytuacji skazania za przestępstwo z art. 178a § 4 kodeksu karnego ustawodawca przewidział surowszą karę, tj. od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności. Dodatkowo sąd ma obowiązek orzec zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio, chyba, że zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami. Skazany musi więc przekonać sąd, że istnieją jakieś wyjątkowe okoliczności w jego życiu, które spowodowałyby, że sąd nie orzeknie zakazu prowadzenia pojazdów dożywotnio. Ponadto, w razie skazania za przestępstwo z art. 178a § 4 kodeksu karnego sąd orzekana wobec sprawcy świadczenie pieniężne w kwocie co najmniej 10 000 zł. Pieniądze te orzekane są na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.

W przypadku, gdy dotknęły Państwa problemy natury karnej,  warto skontaktować się z adwokatem specjalizującym się w prowadzeniu spraw karnych. Doświadczony adwokat wytłumaczy Państwu w jakiej sytuacji się znaleźliście oraz jakie są możliwości rozwiązania problemów prawnych, z którymi się borykacie, a także w razie potrzeby będzie reprezentował Państwa interesy w trakcie sprawy karnej.

W razie pytań lub wątpliwości związanych z powyższą tematyką, a także w sytuacji gdy potrzebujecie Państwo pomocy prawnej zapraszam do kontaktu. Specjalizuję się w prowadzeniu spraw karnych (obrona osób oskarżonych, reprezentacja osób pokrzywdzonych), spraw rodzinnych (rozwody, alimenty, kontakty z dziećmi, władza rodzicielska) oraz spraw gospodarczych (kredyty frankowe, sprawy o zapłatę). Zapraszam także do zapoznania się z innymi artykułami, związanymi z tematyką karną, rodzinną,gospodarczą (sprawy frankowe) umieszczonymi na mojej stronie internetowej.

 Adwokat Tomasz Jaroszewicz
Kancelaria Adwokacka w Białymstoku
ul. Żurawia 35, 15-540 Białystok
tel. 883 933 850