Rozwód oznacza definitywne zakończenie małżeństwa i może być orzeczony wyłącznie przez sąd. Sądem właściwym do rozwiązania małżeństwa przez rozwód jest (...)

Według powszechnie dostępnych danych już blisko co trzecie małżeństwo zawierane w Polsce kończy się rozwodem. Większość z nas ma w najbliższej rodzinie lub wśród przyjaciół osoby, którym małżeństwo „nie wyszło” i musiały się rozwieść. Poniżej postaram się przedstawić jak wyglądają procedury sądowe związane z rozwiązaniem małżeństwa przez rozwód oraz jakie kwestie muszą być uregulowane w przypadku rozwodu. Należy też pamiętać, że rozwód nie oznacza unieważnienia małżeństwa. Są to dwie odrębne instytucje i niniejszy artykuł dotyczy jedynie rozwiązania małżeństwa przez rozwód.

Rozwód oznacza definitywne zakończenie małżeństwa i może być orzeczony wyłącznie przez sąd. Sądem właściwym do rozwiązania małżeństwa przez rozwód jest sąd okręgowy, w okręgu którego małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu. Właściwość sądu wynika z art. 41 k.p.c.  Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa rozwód jest możliwy wówczas, jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia.  Jednakże mimo zupełnego i trwałego rozkładu pożycia rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Zainicjowanie procedury rozwodowej wymaga skierowania pozwu do sądu. Pozew jako pismo procesowe musi spełniać wymogi formalne przewidziane przepisami prawa. Nie ma uniwersalnego wzoru pozwu, ponieważ każda sprawa jest inna. Dlatego warto, aby pozew rozwodowy przygotował adwokat zajmujący się sprawami rodzinnymi.

Przebieg procesu o rozwód, czas jego trwania i ostateczna treść orzeczenia sądu zależy w dużej mierze od stron postępowania (małżonków, którzy chcą się rozwieść) oraz od tego czy mają wspólne małoletnie dzieci. W przypadku braku dzieci i braku konieczności orzekania o winie, rozwód zazwyczaj przebiega sprawnie i często kończy się na jednej rozprawie. Jeżeli małżonkowie mają wspólne dzieci lub też chcą, aby sąd orzekł o winie jednego z małżonków postępowanie wydłuża się. Należy bowiem pamiętać, że w postępowaniu rozwodowym uregulowane muszą zostać takie kwestie jak ustalenie miejsca pobytu dzieci, władza rodzicielska, kontakty z dziećmi oraz alimenty na dzieci. Są to sprawy, które niestety często generują konflikty pomiędzy stronami. Zdarzają się jednak i takie rozwody, gdzie małżonkowie są w stanie porozumieć się w najistotniejszych kwestiach. Wówczas często elementem pozwu rozwodowego jest pisemne porozumienie rozwodowe, w którym małżonkowie regulują najważniejsze sprawy, dotyczące zazwyczaj małoletnich dzieci.

Rozwody możemy podzielić na:

a) rozwód bez orzekania o winie,

b) rozwód z orzekaniem o winie.

Rozwód bez orzekania o winie.

Rozwód bez orzekania o winie jest najszybszym i najbardziej komfortowym sposobem rozwiązania małżeństwa. Strony nie muszą bowiem udowadniać z czyjej winy nastąpił rozkład pożycia małżeńskiego, a tym samym nie ma potrzeby przeprowadzania szeregu dowodów na powyższą okoliczność.  Jeżeli małżonkowie godzą się na rozwód bez orzekania o winie i dołączą do pozwu rozwodowego pisemne porozumienie w najważniejszych kwestiach dotyczących dzieci to zazwyczaj postępowanie rozwodowe jest tylko formalnością i może zakończyć się nawet na jednej rozprawie. Rozwód bez orzekania o winie pozwala zazwyczaj zachować dobre relacje pomiędzy byłymi małżonkami i jest najbardziej korzystny pod kątem emocjonalnym dla stron.

Rozwód z orzeczeniem o winie.

Rozwód z orzekaniem o winie ma miejsce gdy jedna strona lub obie strony są winne rozkładowi pożycia małżeńskiego. W takiej sytuacji rozwód może być orzeczony wyłącznie z winy męża, wyłącznie z winy żony lub z winy obu stron. W praktyce rozwód z orzekaniem o winie prowadzi najczęściej do eskalacji konfliktu pomiędzy małżonkami, chyba, że jeden z małżonków godzi się z tym, że to on ponosi winę za rozkład pożycia małżeńskiego. Jeżeli jeden z małżonków domaga się rozwodu z winy drugiego małżonka musi w trakcie postępowania rozwodowego przedstawić dowody, które faktycznie potwierdzą winę drugiej strony. Dowodami tymi mogą być świadkowie, nagrania, dokumenty, itp. Rozwód z winy jednego z małżonków ma miejsce najczęściej w przypadku zdrady małżonka, alkoholizmu, narkomanii, uzależnienia od hazardu czy w przypadku znęcania się nad współmałżonkiem. Rozwód z orzeczeniem o winie niesie za sobą pozytywne konsekwencje dla małżonka, który zostanie uznany za niewinnego rozkładu pożycia małżeńskiego. Mowa tu oczywiście o możliwości dochodzenia alimentów od małżonka uznanego za wyłącznie winnego rozkładu pożycia małżeńskiego. Decyzję co do tego czy w pozwie rozwodowym jedna ze stron będzie domagała się uznania winy drugiej strony warto dobrze przemyśleć i skonsultować z doświadczonym adwokatem.

Czas trwania postępowania rozwodowego.

Niestety nie da się jednoznacznie określić ile czasu minie od złożenia pozwu rozwodowego do dnia wydania przez sąd wyroku rozwodowego. W przypadku rozwodu bez orzekania o winie jest duża szansa, że postępowanie zakończy się na jednej rozprawie. Na wyznaczenie rozprawy czeka się ok. 2-4 miesięcy. W dużej mierze zależy to od tego jaki sędzia zostanie przydzielony do rozpoznania sprawy, ile ma spraw aktualnie na biegu, czy ma zaplanowany dłuższy urlop, czy często przebywa na zwolnieniach lekarskich. W przypadku rozwodów z orzeczeniem o winie postępowanie rozwodowe może trwać nawet kilka lat. Wszystko zależy od ilości dowodów, które zgłoszą strony, od tego czy świadkowie i strony będą stawiali się na terminy wyznaczonych rozpraw czy też będą przedstawiali zwolnienia lekarskie. Trzeba też pamiętać, że strona niezadowolona z treści wyroku rozwodowego ma prawo się od niego odwołać co dodatkowo wydłuża czas niezbędny do uzyskania prawomocnego wyroku rozwodowego.

Ile kosztuje sprawa o rozwód?

Opłata sądowa od pozwu o rozwód wynosi 600 zł. Wnosi ją ten małżonek, który kieruje pozew do sądu. Opłatę sądową przy wnoszeniu pozwu najwygodniej jest uiścić na rachunek bankowy danego sądu. Numer rachunku podany jest zawsze na stronie internetowej danego sądu. Do pozwu w takiej sytuacji dołączamy dowód uiszczenia opłaty sądowej – potwierdzenie przelewu.Jeżeli sprawa zakończy się wyrokiem bez orzekania o winie, wówczas sąd zwróci połowę tej opłaty czyli 300 zł. Dodatkowo w takim wypadku w wyroku rozwodowym sąd zasądzi od drugiej strony połowę poniesionych kosztów, czyli 150 zł.

W trakcie postępowania rozwodowego mogą pojawić się inne dodatkowe koszty. Mogą to być:

a) koszty mediatora (o ile strony zostaną skierowane do mediacji i wyrażą na nią zgodę),

b) koszty opinii wydanej przez Opiniodawczy Zespół Sądowych Specjalistów (o ile zajdzie konieczność zasięgania takiej opinii; zazwyczaj ma to miejsce gdy strony mają małoletnie dzieci, rodzice mają odmienne żądania do władzy rodzicielskiej, kontaktów z dziećmi, a także gdy zachodzi potrzeba ustalenia czy rozwód wpłynie negatywnie na dobro dzieci),

c) koszty związane z udziałem prawnika w sprawie (w każdym przypadku cena jest ustalana indywidualnie, w zależności od stopnia skomplikowania sprawy i tego, jakiej pomocy prawnej oczekuje klient; porada prawna w sprawie rozwodowej to koszt w granicach 200-400 zł; sporządzenie pozwu rozwodowego lub odpowiedzi na pozew rozwodowy to koszt w granicach 800 zł - 1500 zł, reprezentowanie klienta na etapie całego postępowania rozwodowego - od 3 000 zł w przypadku prostych i nieskomplikowanych rozwodów).

W razie pytań lub wątpliwości związanych z powyższą tematyką, a także w sytuacji gdy potrzebujecie Państwo pomocy prawnej zapraszam do kontaktu. Zapraszam także do zapoznania się z innymi artykułami, związanymi z tematyką rodzinną, karną, gospodarczą (kredyty frankowe) umieszczonymi na mojej stronie internetowej.

Adwokat Tomasz Jaroszewicz

Kancelaria Adwokacka w Białymstoku

ul. Żurawia 35, 15-540 Białystok

tel. 883 933 850