Zdecydowana większość przestępstw ścigana jest z oskarżenia publicznego. Oznacza to, że (...)

Prywatny akt oskarżenia.

Zdecydowana większość przestępstw ścigana jest z oskarżenia publicznego. Oznacza to, że w przypadku zebrania wystarczających dowodów wskazujących na winę konkretnego sprawcy, akt oskarżenia wnosi prokurator prowadzący lub nadzorujący postępowanie przygotowawcze, natomiast pokrzywdzony może do takiej sprawy przystąpić jako oskarżyciel posiłkowy. Niektóre przestępstwa ścigane są jednak z oskarżenia prywatnego. Są to sprawy, w przypadku których ustawodawca przewidział, że niepotrzebna jest ingerencja prokuratora, a pokrzywdzony jest w stanie samodzielnie zainicjować postępowanie sądowe i  skierować przeciwko sprawcy prywatny akt oskarżenia. Do przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego zaliczamy m. in.:

1. a) przestępstwo zniesławienia,
2. b) przestępstwo znieważenia,
3. c) przestępstwo naruszenia nietykalności cielesnej,
4. d) przestępstwo naruszenia czynności narządu ciała na czas nieprzekraczający 7 dni.

Wprawdzie przepisy kodeksu postepowania karnego pozwalają prokuratorowi na wszczęcie i prowadzenie postępowania (a zatem i na skierowanie aktu oskarżenia) o przestępstwo ścigane z oskarżenia prywatnego, jednak tylko wówczas, gdy wymaga tego interes społeczny. Decyzję w tym przedmiocie podejmuje prokurator. W praktyce zazwyczaj prokuratorzy nie widzą potrzeby zajmowania się sprawami ściganymi z oskarżenia prywatnego i pozostawiają takie sprawy pokrzywdzonym. Wyjątek stanowią sprawy budzące zainteresowanie medialne lub sytuacje, gdy pokrzywdzonym jest osoba starsza, nieporadna lub schorowana i nie jest w stanie samodzielnie skierować aktu oskarżenia przeciwko sprawcy.

Czas na wniesienie prywatnego aktu oskarżenia.

Karalność przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego przedawnia się stosunkowo szybko. Kwestię tą reguluje art. 101 § 2 kodeksu karnego zgodnie z którym „Karalność przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego ustaje z upływem roku od czasu, gdy pokrzywdzony dowiedział się o osobie sprawcy przestępstwa, nie później jednak niż z upływem 3 lat od czasu jego popełnienia”.

Powyższy przepis oznacza, że pokrzywdzony ma maksymalnie 3 lata na skierowanie prywatnego aktu oskarżenia chyba, że zna sprawcę. Wówczas czas ten ulega skróceniu do 1 roku.

Ile kosztuje wniesienie prywatnego aktu oskarżenia?

Wniesienie prywatnego aktu oskarżenia to koszt 300 zł. Opłata ta powinna być wniesiona w sądzie właściwym do rozpoznania sprawy. Do aktu oskarżenia należy dołączyć dowód uiszczenia opłaty.

Jak napisać prywatny akt oskarżenia?

Zgodnie z art. 487 kodeksu postępowania karnego prywatny akt oskarżenia może ograniczyć się do oznaczenia osoby oskarżonego, zarzucanego mu czynu oraz wskazania dowodów, na których opiera się oskarżenie.Powołany przepis wskazuje na minimum, jakie musi zawierać prywatny akt oskarżenia. W rzeczywistości samodzielne napisanie prywatnego aktu oskarżenia nie jest rzeczą prostą. Należy pamiętać, że od tego, co znajdzie się w akcie oskarżenia zależy powodzenie lub niepowodzenie naszej skargi. Jeżeli akt oskarżenia będzie źle sformułowany, nie będzie zawierał wszystkich szczegółów, dowodów oraz właściwie sformułowanych wniosków dowodowych cała sprawa może skończyć się niepowodzeniem, tj. uniewinnieniem osoby oskarżanej, co może wiązać się z późniejszymi kosztami po stronie wnoszącego akt (np. wydatki na ustanowienie obrońcy). Czynność przygotowania prywatnego aktu oskarżenia warto zlecić adwokatowi lub radcy prawnemu, aby mieć pewność, że pismo zostanie napisane w sposób profesjonalny i prawidłowy.

Gdzie wnieść prywatny akt oskarżenia?

Prywatny akt oskarżenia można wnieść we właściwym sądzie lub na policji (pisemna lub ustna skarga). W przypadku wniesienia skargi na policji, skargazostanie przesłana do właściwego sądu.

Końcowo należy pamiętać, że w sprawach zainicjowanych prywatnym aktem oskarżenia rozprawę poprzedza posiedzenie pojednawcze, w trakcie którego sąd wzywa strony do pojednania. Niestawiennictwo oskarżyciela prywatnego na wyznaczone posiedzenie pojednawcze bez usprawiedliwienia zostanie uznane zaodstąpienie od oskarżenia i skutkować będzieumorzeniem postępowania.

 W razie pytań lub wątpliwości związanych z powyższą tematyką, a także w sytuacji gdy potrzebujecie Państwo pomocy prawnej zapraszam do kontaktu. Zapraszam także do zapoznania się z innymi artykułami, związanymi z tematyką karną, umieszczonymi na mojej stronie internetowej.

Adwokat Tomasz Jaroszewicz

Kancelaria Adwokacka w Białymstoku

ul. Żurawia 35, 15-540 Białystok

tel. 883 933 850