Każdy, kto został pokrzywdzony w wyniku przestępstwa ma prawo oczekiwać pomocy i ochrony prawnej od organów państwa.
Każdy, kto został pokrzywdzony w wyniku przestępstwa ma prawo oczekiwać pomocy i ochrony prawnej od organów państwa. Organami powołanymi do wykrywania przestępstw i ścigania sprawców jest przede wszystkim prokuratura i policja. To właśnie te instytucje prowadzą zdecydowaną większość postępowań karnych. Oczywiście w Polsce istnieją także inne instytucje, które zajmują się ściganiem sprawców przestępstw, takie jak CBA, ABW czy UKS, jednak zdecydowana większość zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa trafia do prokuratury lub policji.
Jaką formę powinno mieć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa?
Zawiadomienie może mieć formę pisemną lub ustną. Osobiście preferuję formę pisemną ze względu na to, że sporządzając zawiadomienie pokrzywdzony jest w stanie przypomnieć sobie więcej szczegółów, ma czas na przygotowanie zawiadomienia, przed wysłaniem może je kilkukrotnie przeczytać, nanieść poprawki i zmodyfikować. W pisemnym zawiadomieniu warto zawrzeć konkretne wnioski dowodowe, które mogą być niezwykle istotne dla dalszego biegu sprawy. Składając zawiadomienie ustnie, nawet jeżeli pokrzywdzony jest do niego przygotowany, może dojść do sytuacji, że pominie się niektóre szczegóły zdarzenia lub nie złoży odpowiednich wniosków. Oczywiście są sytuacje, gdy nie warto sporządzać pisemnego zawiadomienia, tylko od razu zgłosić fakt popełnienia przestępstwa w formie ustnej. Ma to miejsce zwłaszcza wówczas, gdy pokrzywdzony udaje się złożyć zawiadomienie bezpośrednio tuż po tym, jak doszło do przestępstwa.
Co powinno sie znaleźć w zawiadomieniu?
W zawiadomieniu o podejrzeniu popełnienia przestępstwa powinny znaleźć się dokładne dane osoby pokrzywdzonej, dane osoby sprawcy (o ile jest on pokrzywdzonemu znany) oraz jak najbardziej szczegółowy opis stanu faktycznego (a więc tego, co się zdarzyło). Uzasadnienie zawiadomienia powinno być napisane językiem zrozumiałym. Z uzasadnienia powinno wynikać:
- Kto jest osobą pokrzywdzoną?
- Kto jest sprawcą (o ile jest on znany)?
- Kiedy i gdzie doszło do przestępstwa?
- W jaki sposób i w jakich okolicznościach działał sprawca?
- Czy pokrzywdzony poniósł szkodę, jakiego rodzaju i w jakiej wysokości?
Ponadto w zawiadomieniu dobrze jest umieścić wnioski o dokonanie konkretnych czynności dowodowych, co może pomóc organom ścigania w późniejszej pracy. Warto również przytoczyć kwalifikację prawną czynu, którego dotyczy zawiadomienie (zwłaszcza, jeżeli zawiadomienie dotyczy kilku przestępstw). Im bardziej precyzyjne i dokładne jest złożone zawiadomienie tym większe szanse są na to, że sprawa zostanie potraktowana poważnie i nie zakończy się odmową wszczęcia śledztwa/dochodzenia. Z tego powodu sporządzając zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa warto skonsultować się z doświadczonym adwokatem specjalizującym się w prowadzeniu spraw karnych, który pomoże pokrzywdzonemu przygotować pisemne zawiadomienie i może go reprezentować na etapie całego postępowania karnego, aż do wydania prawomocnego wyroku skazującego sprawcę przestępstwa.
Gdzie złożyć zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa?
W przypadku zawiadomienia ustnego można je złożyć na najbliższym komisariacie policji. Zawiadomienie pisemne warto wysłać do prokuratury, która jest właściwa do prowadzenia danej sprawy. Nawet jeżeli ustne zawiadomienie zostanie złożone na najbliższym komisariacie to nie oznacza to, że ten komisariat będzie prowadził sprawę. Sprawa zostanie przekazana do dalszego prowadzenia do właściwej jednostki policji i prokuratury. Jednostką właściwą będzie ta jednostka, na terenie której popełniono przestępstwo. Jako przykład można podać następującą sytuację: Jan Kowalski, który mieszka w Warszawie zostaje okradziony w Białymstoku. Po powrocie do Warszawy udaje się na Komisariat Policji w Warszawie, gdzie składa zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa. Pomimo tego, że zawiadomienie zostało złożone w Warszawie to i tak zostanie ono przekazane do właściwej jednostki na terenie Białegostoku do dalszego prowadzenia.
Jak wygląda ustne złożenie zawiadomienia?
Ustne złożenie zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa ma postać przesłuchania, z której to czynności sporządzany jest protokół. Pokrzywdzony przed przesłuchaniem otrzymuje pisemne pouczenie o prawach i obowiązkach pokrzywdzonego. Na przesłuchanie pokrzywdzony może udać się z pełnomocnikiem - adwokatem lub radcą prawnym, który będzie wspierał pokrzywdzonego w trakcie czynności przesłuchania.
Należy pamiętać, że w przypadku złożenia pisemnego zawiadomienia, pokrzywdzonego także czeka ustne przesłuchanie. Pisemne zawiadomienie nie zastąpi bowiem zeznań pokrzywdzonego.
Złożyłem zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa i co dalej?
Po złożeniu zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa jednostka właściwa do prowadzenia sprawy powinna wszcząć śledztwo lub dochodzenie. Wszczyna sie je wówczas, gdy zachodzi wysokie prawdopodobieństwo, że doszło do popełnienia przestępstwa. Dlatego też czynność złożenia zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa jest taka istotna. Jeżeli zawiadomienie będzie źle przygotowane, mało konkretne to może sie zdarzyć, że policja/prokuratura odmówi wszczęcia śledztwa lub dochodzenia i tym samym nie zajmie się sprawą.
W razie pytań lub wątpliwości związanych z powyższą tematyką, a także w sytuacji gdy potrzebujecie Państwo pomocy prawnej zapraszam do kontaktu.
Specjalizuję się w prowadzeniu spraw karnych (obrona osób oskarżonych, reprezentacja osób pokrzywdzonych), spraw rodzinnych (rozwody, alimenty, kontakty z dziećmi, władza rodzicielska) oraz spraw gospodarczych (kredyty frankowe, sprawy o zapłatę).
Zapraszam także do zapoznania się z innymi artykułami, związanymi z tematyką karną, rodzinną, gospodarczą (sprawy frankowe) umieszczonymi na mojej stronie internetowej.
Adwokat Tomasz Jaroszewicz
Kancelaria Adwokacka w Białymstoku
ul. Żurawia 35, 15-540 Białystok
tel. 883 933 850