Ubezwłasnowolnienie częściowe jest instytucją prawa cywilnego, która prowadzi do  ograniczenia zdolności do czynności prawnych osoby ubezwłasnowolnionej częściowo.

Ubezwłasnowolnienie częściowe jest instytucją prawa cywilnego, która prowadzi do  ograniczenia zdolności do czynności prawnych osoby ubezwłasnowolnionej częściowo. Osoba, która została ubezwłasnowolniona częściowo  może dokonywać czynności prawnych, przez które zaciąga zobowiązania lub rozporządza swoimi prawami, za zgodą jej przedstawiciela ustawowego (kuratora). Osoba taka może samodzielnie  zawierać umowy należące do umów powszechnie zawieranych w drobnych, bieżących sprawach życia codziennego oraz rozporządzać swoim zarobkiem, chyba że sąd opiekuńczy z ważnych powodów inaczej postanowi.

Ubezwłasnowolnienie częściowe - przesłanki.

Przesłanki umożliwiające ubezwłasnowolnienie częściowe określa art. 16 kodeksu cywilnego.  Przepis ten wskazuje, że ubezwłasnowolnienie częściowe jest możliwe wówczas, gdy spełnione są łącznie dwa warunki:

a) osoba, której dotyczy wniosek jest pełnoletnia,

b) osoba ta z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii potrzebuje pomocy do prowadzenia jej spraw, zaś stan tej osoby nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego.

Przesłanką orzeczenia ubezwłasnowolnienia częściowego są te same choroby co w przypadku ubezwłasnowolnienia całkowitego. Choroby te nie wywierają jednak aż tak negatywnego wpływu na chorego, a zatem nie ma podstaw do ubezwłasnowolnienia całkowitego. W przypadku ubezwłasnowolnienia częściowego osoba chora nie radzi sobie do końca z czynnościami prawnymi życia codziennego i potrzebuje w tym zakresie pomocy.

Ubezwłasnowolnienie częściowe - procedura, właściwość sądu, koszt.

Procedura dotycząca orzeczenia o ubezwłasnowolnieniu częściowym jest analogiczna do tej związanej z ubezwłasnowolnieniem całkowitym.

Wniosek o ubezwłasnowolnienie może złożyć:

1) małżonek osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie;

2) jej krewni w linii prostej oraz rodzeństwo;

3) jej przedstawiciel ustawowy.

Wniosek o ubezwłasnowolnienie rozpoznaje sąd okręgowy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby, której dotyczy wniosek. Sąd rozpoznaje sprawę w składzie 3 sędziów. W toku sprawy sądowej osobę, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, należy wysłuchać niezwłocznie po wszczęciu postępowania. Tego rodzaju wysłuchanie powinno odbyć się w obecności biegłego psychologa oraz - w zależności od stanu zdrowia osoby, która ma być wysłuchana - biegłego lekarza psychiatry lub neurologa.

Do wniosku o ubezwłasnowolnienie należy dołączyć odpis skrócony aktu urodzenia, małżeństwa (jeżeli małżonek osoby, której dotyczy wniosek żyje) lub zgonu (jeżeli małżonek nie żyje), dokumentację lekarską z której wynika, że występują zaburzenia przemawiające za orzeczeniem ubezwłasnowolnienia. Głównym środkiem dowodowym do stwierdzenia występowania przesłanek ubezwłasnowolnienia jest opinia biegłego psychiatry lub neurologa oraz psychologa, o którą należy wnioskować. Warto także powołać świadków na okoliczności, że osoba której dotyczy wniosek potrzebuje pomocy przy prowadzeniu swoich spraw. Zazwyczaj są to osoby z najbliższej rodziny, które mają na co dzień kontakt z chorym. Jeżeli ubezwłasnowolnienie ma nastąpić z powodu pijaństwa, sąd żąda także przedstawienia zaświadczenia poradni przeciwalkoholowej, a jeżeli ubezwłasnowolnienie ma nastąpić z powodu narkomanii - zaświadczenia z poradni leczenia uzależnień. Składając wniosek o ubezwłasnowolnienie częściowe należy wskazać w prowadzeniu jakich konkretnie spraw potrzebna jest pomoc osobie cierpiącej na chorobę psychiczną lub inne zaburzenia psychiczne. Opłata od wniosku o ubezwłasnowolnienie wynosi 100 zł. Opłatę wnosi się do sądu, który ma rozpoznać wniosek o ubezwłasnowolnienie. Dowód uiszczenia opłaty dołącza się do wniosku o ubezwłasnowolnienia.

Dla osoby, która została ubezwłasnowolniona częściowo ustanawia się kuratora. Zakres jego obowiązków określa sąd opiekuńczy w specjalnym zarządzeniu.

W razie pytań lub wątpliwości obejmujących powyższą tematykę zapraszam do kontaktu. Zapraszam także do zapoznania się z innymi artykułami umieszczonymi na moim blogu związanymi z tematyką karną, gospodarczą (kredyty frankowe) oraz rodzinną.

Adwokat Tomasz Jaroszewicz

Kancelaria Adwokacka w Białymstoku

ul. Żurawia 35, 15-540 Białystok

tel. 883 933 850