Odpowiedzialność karna za składanie fałszywych zeznań została uregulowana w art. 233 kodeksu karnego.

Odpowiedzialność karna za składanie fałszywych zeznań została uregulowana w art. 233 kodeksu karnego. W myśl art. 233 § 1 kodeksu karnego „Kto, składając zeznanie mające służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub w innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę,podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8”.

Składanie zeznań wiąże się jak widać nie tylko ze stresem ale i możliwością poniesienia odpowiedzialności karnej za składanie zeznań nieprawdziwych lub zatajanie prawdy, przy czym możliwa do wymierzenia kara jest wysoka. Należy mieć więc powyższy przepis na uwadze za każdym razem, gdy występujemy w roli świadka.

Odpowiedzialność karną może ponosić nie tylko świadek zeznający w Sądzie ale każdy, kto składa zeznania w jakimkolwiek postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy. Może to być np. zeznanie złożone w toku postępowania przygotowawczego przed prokuratorem lub policją, zeznanie złożone w toku postępowania wykroczeniowego, administracyjnego lub jakiegokolwiek innego postępowania prowadzonego na podstawie ustawy. Odpowiedzialności podlega zatajanie prawdy lub zeznawanie nieprawdy. Jest to przestępstwo umyślne, a zatem dla przypisania odpowiedzialności należy wykazać świadkowi celowość działania. Nie poniesie odpowiedzialności osoba, która nie pamiętała pewnych faktów, nie była ich pewna lub najzwyczajniej w świecie pomyliła się w trakcie zeznań.

Dobrem prawnym chronionym przez przepis art. 233 kodeksu karnego jest prawidłowe funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości. Należy pamiętać, że zeznania świadków są w wielu sprawach podstawowym i często jedynym źródłem dowodowym. Na ich podstawie rozstrzygane są każdego roku tysiące spraw w Polsce i mają one absolutnie kluczowe znaczenie. Stąd  też m. in. tak wysoka kara grożąca za składanie fałszywych zeznań. Należy pamiętać, że obowiązek złożenia prawdziwych zeznań dotyczy wszystkich okoliczności, na które zeznaje świadek, a zatem tych istotnych jak i nieistotnych dla sprawy.

Warunkiem odpowiedzialności za przestępstwo złożenia fałszywych zeznań lub zatajenie prawdy jest to, aby przyjmujący zeznanie (Sąd, prokurator, policja lub inny organ) uprzedził zeznającego o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznanie lub odebrał od niego przyrzeczenie. Brak takiego uprzedzenie powoduje brak możliwości pociągnięcia świadka do odpowiedzialności karnej. Pouczenie o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań i zatajanie prawdy powinno znaleźć się w protokole.

Odmowa złożenia zeznań.

Ciekawym zagadnieniem z punktu odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań jest odmowa złożenia zeznania przez świadka. Nie chodzi tu o sytuację, gdy świadkowi przysługuje prawo do odmowy składania zeznań. Chodzi tu o sytuację, gdy świadek nie chce zeznawać. Otóż zgodnie z orzecznictwem nie poniesie on odpowiedzialności karnej z art. 233 § 1 kodeksu karnego. W uchwale Sądu Najwyższego z dnia 22.01.2003 r., sygn. akt I KZP 39/02 Sąd jednoznacznie stwierdził, że „Bezpodstawne uchylenie się od złożenia zeznania nie jest "zatajeniem prawdy" w rozumieniu art. 233 § 1 KK”.

W razie odmowy złożenia zeznań organ przyjmujący zeznania może sięgnąć po środki przymusu prawnego, np. grzywnę, a w niektórych przypadkach areszt, aby „skłonić” świadka do składania zeznań. Świadek nie poniesie jednak w takiej sytuacji odpowiedzialności karnej za zatajanie prawdy.

Fałszywa opinia biegłego.

Przepis art. 233 § 4 kodeksu karnego przewiduje odpowiedzialność karną za złożenie fałszywej opinii, ekspertyzy lub tłumaczenia w sprawie. W myśl powołanego przepisu „Kto, jako biegły, rzeczoznawca lub tłumacz, przedstawia fałszywą opinię, ekspertyzę lub tłumaczenie mające służyć za dowód w postępowaniu określonym w § 1,podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10”. „Jeżeli sprawca czynu określonego w § 4 działa nieumyślnie, narażając na istotną szkodę interes publiczny, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3” (art. 233 §4a kodeksu karnego).

W przypadku, gdy dotknęły Państwa problemy natury karnej,  warto skontaktować się z adwokatem specjalizującym się w prowadzeniu spraw karnych. Doświadczony adwokat wytłumaczy Państwu w jakiej sytuacji się znaleźliście oraz jakie są możliwości rozwiązania problemów prawnych, z którymi się borykacie, a także w razie potrzeby będzie reprezentował Państwa interesy w trakcie całego procesu karnego.

W razie pytań lub wątpliwości związanych z powyższą tematyką, a także w sytuacji gdy potrzebujecie Państwo pomocy prawnej zapraszam do kontaktu. Specjalizuję się w prowadzeniu spraw karnych (obrona osób oskarżonych, reprezentacja osób pokrzywdzonych), spraw rodzinnych (rozwody, alimenty, kontakty z dziećmi, władza rodzicielska) oraz spraw gospodarczych (kredyty frankowe, sprawy o zapłatę). Zapraszam także do zapoznania się z innymi artykułami, związanymi z tematyką karną, rodzinną, gospodarczą (sprawy frankowe) umieszczonymi na mojej stronie internetowej.

Adwokat Tomasz Jaroszewicz

Kancelaria Adwokacka w Białymstoku

ul. Żurawia 35, 15-540 Białystok

tel. 883 933 850