Przestępstwa zniesławienia (pomówienia) oraz znieważenia należą do kategorii przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego. Oznacza to, że (....)

Przestępstwa zniesławienia (pomówienia) oraz znieważenia należą do kategorii przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego. Oznacza to, że nawet jeżeli pokrzywdzony został pomówiony lub znieważony przez inną osobę i zwróci się z tym problemem do organów ścigania (policja, prokuratura) to i tak w praktyce najczęściej spotka się z odmową wszczęcia postępowania w sprawie. Podstawą dla tego typu działania organów ścigania jest art. 60 § 1 kodeksu postępowania karnego zgodnie z treścią którego w sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego prokurator wszczyna postępowanie albo wstępuje do postępowania już wszczętego, jeżeli wymaga tego interes społeczny. To prokurator jest zatem jedynym organem, który decyduje czy należy wszcząć postępowanie o przestępstwo prywatno-skargowe czy nie. Prokurator bierze przy tym pod uwagę tzw. interes społeczny, który nie został nigdzie zdefiniowany. W praktyce zazwyczaj zawiadomienia dotyczące znieważenia lub pomówienia kończą się odmową wszczęcia postępowania z uwagi na brak interesu społecznego w prowadzeniu tego typu sprawy przez prokuratora. Czy oznacza to, że pokrzywdzony jest zupełnie bezbronny i bezradny w takiej sytuacji? Otóż nie. Pokrzywdzony w sprawie prywatnoskargowej może wnieść prywatny akt oskarżenia, a więc samodzielnie oskarżyć sprawcę o przestępstwo. Pokrzywdzony wstępuje w tego typu sprawach w rolę prokuratora. W takiej sytuacji to pokrzywdzony musi zgromadzić materiał dowodowy i dostarczyć do sądu dowody winy sprawcy. W innym artykule poruszę temat związany ze sporządzeniem i wniesieniem prywatnego aktu oskarżenia.

Zniesławienie (pomówienie) – definicja, znamiona.

Przestępstwo zniesławienia (pomówienia) zostało uregulowane przez ustawodawcę w art. 212 kodeksu karnego. Zgodnie z treścią art. 212 § 1 kodeksu karnego „Kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności”.

Dobrem chronionym przestępstwa pomówienia jest przede wszystkim dobre imię pokrzywdzonego, jego cześć. Ochrona taka przysługuje każdemu człowiekowi bez względu na zajmowane stanowisko czy wykonywany zawód. Prawo do ochrony przysługuje zatem w takim samym stopniu lekarzowi, prawnikowi, politykowi czy duchownemu jak też osobie trudniącej się np. prostytucją.

Przez pomawianie innej osoby należy rozumieć posądzanie lub zarzucanie zachowania lub właściwości, które prowadzą do poniżenia pokrzywdzonego w opinii publicznej lub narażają pokrzywdzonego na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności. Zazwyczaj polega to na rozpowszechnianiu nieprawdziwych informacji, np. posądzanie o branie łapówek, kradzieże, złe traktowanie osób najbliższych czy nieuczciwe traktowanie klientów.

Forma pomówienia może być dowolna. Do pomówienia może zatem dojść zarówno  ustnie jak i pisemnie. Mogą to być np. negatywne komentarze wypisywane w internecie, zamieszczanie przerobionych zdjęć, malunki, itp.

Znieważenie – definicja, znamiona.

Przestępstwo znieważenia zostało uregulowane przez ustawodawcę w art. 216  kodeksu karnego. W myśl art. 216 § 1 kodeksu karnego „Kto znieważa inną osobę w jej obecności albo choćby pod jej nieobecność, lecz publicznie lub w zamiarze, aby zniewaga do osoby tej dotarła, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności”.

Należy wskazać, że przedmiotem ochrony tego przepisu jest godność człowieka, jego wewnętrzna cześć. Forma znieważenia może przybrać najróżniejszą postać. Oznacza to, że znieważyć drugą osobę można słowami, gestem, na piśmie. Samo znieważenie to wszelkie zachowania sprawcy, które poniżają pokrzywdzonego, wyrażają pogardę czy naruszają godność osobistą drugiej osoby. W praktyce są to zazwyczaj obelżywe wyzwiska, które godzą w inną osobę. Niewątpliwie wypowiadane przez sprawcę słowa, aby zostały uznane za znieważające muszą być powszechnie uznane za obraźliwe.

Zniesławienie (pomówienie), znieważenie – przedawnienie karalności.  

Przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego przedawniają się stosunkowo szybko. Kwestia ta została uregulowana w art. 101 § 2 kodeksu karnego, zgodnie z którym „Karalność przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego ustaje z upływem roku od czasu, gdy pokrzywdzony dowiedział się o osobie sprawcy przestępstwa, nie później jednak niż z upływem 3 lat od czasu jego popełnienia”.

Po upływie roku od czasu gdy pokrzywdzony dowiedział się o osobie sprawcy przestępstwa lub po upływie 3 lat od czasu zaistnienia przestępstwa nie ma zatem szans na skuteczne ściganie sprawcy.

W przypadku, gdy dotknęły Państwa problemy natury karnej,  warto skontaktować się z adwokatem specjalizującym się w prowadzeniu spraw karnych. Doświadczony adwokat wytłumaczy Państwu w jakiej sytuacji się znaleźliście oraz jakie są możliwości rozwiązania problemów prawnych, z którymi się borykacie, a także w razie potrzeby będzie reprezentował Państwa interesy w trakcie całego procesu karnego.

W razie pytań lub wątpliwości związanych z powyższą tematyką, a także w sytuacji gdy potrzebujecie Państwo pomocy prawnej zapraszam do kontaktu. Specjalizuję się w prowadzeniu spraw karnych (obrona osób oskarżonych, reprezentacja osób pokrzywdzonych), spraw rodzinnych (rozwody, alimenty, kontakty z dziećmi, władza rodzicielska) oraz spraw gospodarczych (kredyty frankowe, sprawy o zapłatę). Zapraszam także do zapoznania się z innymi artykułami, związanymi z tematyką karną, rodzinną, gospodarczą (sprawy frankowe) umieszczonymi na mojej stronie internetowej.

Adwokat Tomasz Jaroszewicz

Kancelaria Adwokacka w Białymstoku

ul. Żurawia 35, 15-540 Białystok

tel. 883 933 850